Çocuklarımız İçin Kitap Seçerken Nelere Dikkat Etmeliyiz?
Çocuk kitapları, ne yazık ki ülkemizde kimi zaman dikkatsizce basılmakta, yeterlilik ölçüsü kimi zaman yayınevlerinin dikkatinden kaçmaktadır. Çocuklar okudukları kitaplardan, kitaplardaki karakterlerden ister istemez etkilenirler. Kimi zaman bu etki tahminlerimizin ötesinde bir etki olabilir. Tüm bunlar göz önünde bulundurulduğunda çocuklarımız için kitap seçerken dikkat etmemiz gereken bazı noktalar ortaya çıkmaktadır.
Kitap seçimi yaparken bize kılavuzluk edecek bu beş soruyu göz önüne almalıyız;
1.Çocuğum için doğru mu? Çocuğunuza özellikle neyin çekici geleceğini en iyi siz bilirsiniz. Sadece bir şeyin ödülü olarak kitap seçmemeniz gerekir. Çocuğunuzun benzersiz kişiliğini göz önünde bulundurun.
2.İllüstrasyonlar iyi yapılmış mı? Canlı, net görüntüler 4-8 yaş arası çocuklar için zorunluluktur ve görüntüler hikayeye uygun olduklarında daha etkilidir. Sözsüz kitaplar da, dil gelişimi için harika bir kaynaktır ve çocuğunuzun illüstrasyonları; hikaye ilerledikçe yorumlamasını gerektirir.
3.Hikaye iyi yazılmış mı? Yaşa uygun dil ilk aranacak kriterdir. Dil yaratıcı, zengin ve zorlayıcı olmalıdır. Yeni ve zor kelimeleri öğrenerek, öykü bağlamından anlamlar çıkarabilirse harika olur.
4.Metin bilgilendirici ve canlı mı? Bir kitabı kapağına veya yazarına göre yargılamamalısınız. Bir yazar bir konuda bilgili olsa bile, çocuklara hitap edebilen açık ve ilgi çekici bir şekilde iletişim kuramayabilir.
5. Kitabın teması zamansız ve kalıcı mıdır? Çocuklar ve yetişkinler, zamanını kendileri tespit edebilecekleri temalardan hoşlanırlar. Bu hayal dünyasını geliştirir.
Bu soruların yanında dikkat edebileceğimiz birkaç nokta daha bulunmaktadır. 5-8 yaş arasındaki çocuklar için seçilecek kitaplarda; onlar için bu yaşlarda yaşıtlarıyla ilişki kurmak önem kazanacağı için arkadaşlık ilişkileriyle ilgili hikâyeler seçebiliriz. Sadece iyiye değil, kötüye ve yanlışa da sıkça yer verilen hikâyeler oldukça öğretici olur, gerçek hayattan hikâyeler ve yeni bilgiler öğreten kitaplar ilgilerini çekebilir. 8-12 yaş arasındaki çocuklar için seçilecek kitaplarda; duygular bu dönemde daha yoğun yaşandığı için duyguları tanımlayan, örnekler veren kitaplar tercih edilebilir. Ayrıca sadece öğretici olmayan, çocuğun sorgulayabileceği, beyin fırtınası yapabileceği kitaplar tercih edilmelidir. Yaşıtlarıyla ilişkileri çok büyük bir öneme sahiptir bu dönemde. Arkadaşlık ilişkilerinin yer aldığı hikâyeler dikkatlerini çekebilir. Karakteri yavaş yavaş oturan çocuğun zevkine göre kitap seçimi yapmaya dikkat etmek gerekir. Ayrıca çocuklar; kitapçılarda vakit geçirmek, kendi zevklerine göre kitaplar seçmek, onlar hakkında sohbet etmek kendisiyle ilgilenildiğini hissettirdiği için kitapçı gezme aktivitesinden hoşlanırlar. Bu da kitap okuma konusunda size kolaylık sağlar.
Kitapların resimleri kadar yazılanların içeriği de önemli. Bu nedenle kitapları güvenilir bir yayınevinden almak, içeriğine mutlaka bir göz gezdirmek gerekiyor. Araştırmalar çocukların, içinde imla hataları olan, içeriği ilgi çekici olmayan kitapları yarım bıraktığına işaret ediyor. Çocuklar için üretilmiş sayısız kitap var ve maalesef her birinin içeriği kusursuz değil. Aldığınız kitabın içeriklerine ve çizimlerine öncelikle siz bakmalı ve içiniz rahat ettikten sonra çocuğunuza vermelisiniz. Bunun yanında çocuğunuzun iki veya üç favori kitabını göz önüne alın. Bu standarda göre, diğer kitapları karşılaştırın. En sevdiği kitaplardan biraz daha kolay veya biraz daha zor olan birkaç tane seçmekten çekinmeyin. Bu noktalara dikkat ederek çocuğunuz için uygun kitaplar seçebilirsiniz.